- Havenarbeiders in de Verenigde Staten leggen vanaf dinsdag het werk neer in staten langs de oostkust en de Golf van Mexico.
- Dit kan grote gevolgen hebben voor de invoer van goederen in de VS.
- Washington zou kunnen ingrijpen om te bemiddelen in het loonconflict, maar de nabije presidentsverkiezingen compliceren de zaak.
- Lees ook: Een Indiase miljardair wil China’s ‘masterplan’ voor controle over belangrijke havens in de wereld dwarsbomen
Havenarbeiders hebben massaal het werk neergelegd in alle grote havens langs de Amerikaanse oostkust en in de Golf van Mexico. Daardoor is ongeveer de helft van het zeevervoer in de Verenigde Staten tijdelijk stilgelegd.
Deskundigen hebben al gewaarschuwd dat deze verstoring de grootste economie ter wereld miljarden dollars per dag zal kosten, banen kan bedreigen en de inflatie kan aanwakkeren.
De havenarbeiders in steden als Boston en New York willen een forse loonsverhoging om zo de inflatie te compenseren. Ook willen ze een deel van de winsten die rederijen maken door de hoge vrachttarieven.
De staking hing al langer in de lucht, want de vakbond International Longshoremen’s Association (ILA) had een deadline gesteld voor 1 oktober om tot een oplossing te komen, maar de gesprekken met werkgevers zijn vastgelopen.
Het gaat om de eerste door de ILA opgezette staking sinds 1977. De bond vertegenwoordigt zo'n 45.000 havenarbeiders. De stap baart zorgen bij bedrijven in de hele Amerikaanse economie die afhankelijk zijn van zeevervoer voor hun export of import. De staking treft in totaal 36 havens die een scala aan containergoederen afhandelen, van bananen tot kleding en auto's.
De voorbije periode hebben veel ondernemingen zich wel al voorbereid op de staking, door grotere voorraden van essentiële producten in te slaan. Het is onduidelijk hoelang de staking gaat duren. Maar de actie zorgt al snel voor veel impact. Volgens een deskundige van Oxford Economics kan het ongeveer een maand duren om een achterstand als gevolg van een staking van een week weg te werken.
Havenstaking vergroot druk op toeleveringsketens
De staking komt op een politiek en economisch gevoelig moment: slechts weken voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen, terwijl consumenten en bedrijven net minder last kregen van de recente inflatie, en vlak voor het drukke feestdagenseizoen.
De staking komt ook vlak na orkaan Helene, die in de VS meer dan 100 levens eiste en verwoesting aanrichtte in verschillende staten. Steden zoals Asheville in North Carolina zitten mogelijk wekenlang zonder stromend water.
De overstromingen en het puin hebben veel (snel)wegen in het zuidoosten onbegaanbaar gemaakt, wat de druk op de toeleveringsketens verder vergroot.
Grote klappen voor kleine bedrijven
Consumenten zullen waarschijnlijk niet meteen een effect zien in hun portemonnee, zeggen twee toeleveringsexperts tegen Business Insider. Maar de staking zal waarschijnlijk leiden tot grote vertragingen en verstoringen voor van alles, van voedselproducten tot auto-onderdelen.
Omdat de staking al in de lucht hing, hebben grote retailers tijd gehad om zich voor te bereiden, hun toeleveringsketens aan te vullen en hun bestellingen voor de feestdagen vroeg te plaatsen, aldus partner Brian Pacula van adviesbureau West Monroe.
Middelgrote en kleinere bedrijven zullen waarschijnlijk de grootste klappen opvangen, vooral zij die wachten op zendingen uit Europa, aldus CEO Michael Yamartino van trackingbedrijf Route. Het omleiden van goederen naar de westkust zal bedrijven tijd en geld kosten.
Aangezien havens aan de oostkust getroffen worden door de stakingen, “zullen de bedrijven met leveranciers in Europa geraakt worden”, zegt Yamartino. “De auto-industrie staat hoog op die lijst.”
Presidentsverkiezingen bemoeilijken ingrijpen
Brancheorganisaties hebben de regering van president Joe Biden opgeroepen om te helpen bij de onderhandelingen, maar de aanstaande verkiezingen bemoeilijken overheidsingrijpen.
Biden, die zichzelf als vriend van vakbonden beschouwt, heeft gezegd dat het conflict een zaak is tussen werkgevers en werknemers. Ook heeft hij aangegeven dat hij zijn bevoegdheid onder de nationale veiligheidswetten niet wil gebruiken om havenarbeiders terug aan het werk te sturen.
De havenwerkersbond heeft geen steun uitgesproken voor een van de presidentskandidaten. Wel meldde de bond dat voormalig president Donald Trump tijdens een eerdere ontmoeting in Mar-a-Lago "beloofde de ILA te steunen in haar verzet tegen geautomatiseerde terminals". Veel havens in de VS zijn nog relatief weinig geautomatiseerd en de bond wil dat graag zo houden.
Als de staking langer dan een paar weken duurt, zal Washington naar verwachting wel ingrijpen, ongeacht de gevolgen voor de verkiezingen. “Het kan een verwoestend effect hebben op onze economie", volgens bedrijfsadviseur Pacula. "Dit kan niet te lang doorgaan.”